Denizli Otizm Derneği, COVİD19 salgınına rağmen, otizmli bireylerin ve ailelerinin daha iyi bir yaşam sürmesi ve haklarına erişmesi için çalışmalarına aralıksız devam ediyor. Yeni dönemde, yenilenmiş bir DOD olarak ana hedeflerimize ulaşma yolunda önemli adımlar attık.
Önce insan hak ve onuru
Denizli Otizm Derneği (DOD), 2014 tarihinde otizmli çocukların aileleri tarafından kuruldu. Kendisini hak mücadelesi ve savunuculuk odaklı olarak tanımlıyor. Otizmli bireylerin insan hak ve onuruna yakışır bir hayat sürmesini desteklemek için toplumla tam olarak bütünleşmeyi sağlamaya yönelik faaliyetler yürütüyor.
Farkındalık, savunuculuk, işbirliği ve politika geliştirme çalışmaları gerçekleştiren derneğimiz, otizm alanında örnek bir uluslararası danışma merkezi olmayı hedefliyor. Yerelde çocuk ve aile odaklı etkinlikler düzenleyen DOD, Türkiye çapında otizmle ilgili politikaların belirlenmesi konusunda çeşitli STÖ'lerle işbirliği yapıyor. Ayrıca faaliyetlerini uluslararası alana taşımak ve işbirliği ağını genişletmek amacıyla Autism Europe üyesi oldu.
Derneğimizin bütün faaliyetleri ve paydaşlarla ilişkileri katılımcılık, fayda yaratma, çözüm odaklılık, şeffaflık, hesap verebilirlik, ayrımcılık karşıtlığı ve sürdürülebilirlik ilkeleri doğrultusunda gerçekleştiriliyor. Otizmli çocukların ve gençlerin toplumsal yaşama katılımını desteklemek amacıyla yaz kulüpleri ve atölyeler düzenleler DOD, tersine kaynaştırma uygulamaları yapıyor.
Yeni dönem yeni adımlar
Denizli Otizm Derneği olarak ana hedeflerimiz arasında yer alan ve gerçekleştirmeyi planladığımız konularda 2020 yılında önemli adımlar attık. Farkındalık, savunuculuk, işbirliği ve ağ geliştirme, kaynak yaratma gibi konularda somut sonuçlara ulaştık. COVİD19 salgını yüzünden bazı faaliyetlerimizde kesintiler olmasına rağmen sürece uyum sağlayarak yenilendik ve yeni yöntemler geliştirdik.
Kurumsal kapasitemiz gelişiyor
Organizasyonel ve kurumsal kapasite geliştirme çalışmalarımız devam etti. Kurumsal kapasitemizin, işbirliklerimizin ve savunuculuk becerilerimizin artırılması için toplam 107 toplantı ve eğitime katılım sağladık. Birlikte Yerel STK’lar hibe destek programı kapsamında DOD Yönetişim Rehberi ve DOD İletişim Anayasası hazırladık. Kaynak geliştirmeyle ilgili temel yönelimler belirlendi. Kitle fonlaması yöntemi olarak sosyal girişimlerle temasa geçildi. İyilik Kazansın Platformu’na başvurumuz kabul edildi.
Avrupa Birliği tarafından finanse edilen ve STGM tarafından yürütülen Birlikte Yerel STK’lar Hibe Programı kapsamında aldığımız destek Ağustos 2020 itibarıyla sona erdi. Haklara Destek Programı Hibe yararlanıcıları arasına seçildik. Bu kapsamdaki çalışmalarımız Temmuz 2020’de başladı. Projenin temel hedefleri DOD’un kurumsal kapasitesini artırmak, uluslararası ağlarla bağlantılarını geliştirmek ve kaynak yaratma becerisini artırmak.
AB Programı Etkiniz başvurumuz ve Güney Ege Kalkınma Ajansı’na (GEKA) yaptığımız başvuru kabul edildi. GEKA’dan teknik destek almaya hak kazanan “Denizli Otizm Derneği (DOD) Ön Yargıları Aşıyor” projesini tamalamdı. Proje kapsamında DOD üyeleri ve gönüllüleri hem Erasmus+ Projesi yazma eğitimi aldılar hem de danışmanlarıyla birlikte üç proje yazdılar.
İnsan hakları ve engelli hakları izleme
DOD’un ana hedeflerinden biri de insan hakları ve engelli hakları izleme ve raporlama kapasitesini artırmak. Yerel düzeyde sistematik bir izleme mekanizması yaratılması için çalışmalar yapıyoruz. Bu kapsamda Etkiniz bize uzun dönemli uzman desteği sağladı. Uzmanımızla birlikte Denizli’deki otizmli bireylere yönelik iki yıllık bir izleme programı tasarladık. 2020 Ocak ayında, Denizli’de yaşayan otizmli çocukların ve ailelerinin eğitimde yaşadığı ayrımcılığı izlemek için çalışmalarımız başladı.
COVİD19 salgını ve etkileri
Ocak ve şubat aylarında gönüllü çocuk gelişimi öğretmenlerimizin ve öğrencilerinin katılımıyla çocuklar için atölyeler düzenlendi. Atölyelere katılan otizmli öğrencilerin ebeveynlerine (12 ebevyen) danışmanlık desteği de verildi. Özel eğitim bölümü öğrencileri atölyelerde kolaylaştırıcılık deneyimi kazandılar. Aileler de çocuklarının atölyeye katıldığı sürede kendilerine zaman ayırma fırsatına sahip oldular.
DOD Genel Kurulu’nun yapıldığı 15 Mart’tan bir gün sonra COVİD19 Salgını nedeniyle derneklerin merkezlerindeki faaliyetlerine ara verildi. Bu nedenle dernek merkezimizde yürüttüğümüz atölyelerimize ara verdik. Her yıl gerçekleştirdiğimiz tersine kaynaştırma yaz kulübümüzü yapamadık. Eğitsel danışmanlık ve aile danışmanlığı desteğimizi de salgının yoğun olduğu dönemde telefonla sürdürmek zorunda kaldık. Bu sürecin başında Dayanışma Yaşatır başlıklı bir infografik hazırlayıp kamuoyu ile paylaşarak sivil toplumu dayanışmaya davet ettik.
Otizmliler eğitime erişemedi
Salgının başlamasıyla okulların, rehabilitasyon merkezlerinin, spor merkezlerinin vb. her yerin kapanması, otizmli bireylerin rutinlerinin bozulmasına neden oldu. Özellikle yetişkin otizmliler pek çok sorunla karşı karşıya kaldı. Bu süreçte eğitime erişim başta olmak üzere her alanda ciddi sıkıntılar gündeme geldi. Evde kalma zorunluluğu, otizmli çocukların büyük bölümünün online eğitimden ve EBA'dan yararlanamaması eğitime erişimi engelledi. Kendilerine birşey olursa otizmli çocuklarının insanca yaşayabileceği bir yerin olmadığını bilmek ailelerin kaygılarını daha da artırdı.
COVİD19 Salgını nedeniyle yaşanan sıkıntıların çözümü için kamu kurumlara ve yerel yönetimlere dilekçelerle başvuru yaptık. Ayrıca içinde bulunduğumuz çatı örgütlerin çalışmalarına destek verdik. Okulların açılması için yapılan kampanyaları destekledik. Engellilerin İstihdam Hakları Platformu’nun, Türkiye Otizm Anneleri Topluluğu’nun, Eğitimde Eşit Haklar Platformu'nun engelli bireylerin haklarının elde etmesi için yaptığı kampanyalara destek verdik.
Birebir danışmanlık desteği
Dernek merkezinde yüz yüze gerçekleştirdiğimiz eğitsel danışmanlık ve aile danışmanlığı desteğimiz temmuz ayı itibarıyla yeniden başladı. Temmuz-Aralık ayları arasında 29 aileye birebir, eğitsel danışmanlık ve aile danışmanlığı desteği verdik. Danışan ailelerden biri İzmir’den, biri Uşak’tan diğerleri de Denizli merkez ve ilçelerinden bize ulaştı.
Aile görüşmeleri sayesinde çocuğu otizm tanısı alan ebeveynler ailelerinin yeniden organize edilmesini daha kolay gerçekleştirebildiler. Eğitsel destek sayesinde de çocuklarıyla nasıl oynamaları gerektiği, bilimsel ve etkileşimsel yöntemler, eğitimci ve kurum seçerken dikkat etmeleri gerekenler vb. konularda bilgi sahibi oldular.
DOD’un Penceresi
DOD savunuculuk, farkındalık ve görünürlük faaliyetlerinin önemli bir bölümünü medya çalışmaları oluşturdu. Yerel televizyonda 8 canlı yayın programına, bir ulusal ana haber bültenine çıktık. 2 radyo programına katıldık ve bizimle ilgili 62 haber yayımlandı. Haberler ve programlar sırasında hem derneğimizin faaliyetlerinden bahsettik hem de otizm ve engellilik alanında savunuculuk yaptık.
Okullarda ailelere ve eğitimcilere yönelik gerçekleştirdiğimiz farkındalık seminerlerine pandemi nedeniyle ara vermek zorunda kaldık. Farkındalık, savunuculuk ve işbirliği yaratmak adına online olarak gerçekleştirdiğimiz DOD’un Penceresi programlarına başladık. İyi örneklere yer verdiğimiz DOD’un Penceresi, 3 Aralık 2020’de başladı. Toplam 14 program gerçekleştirildi.
2020’de neler yaptık?
- Kurumsal kapasite geliştirme, eğitim, işbirliği ve savunculuk dahil olmak üzere toplam 107 toplantıya katılım sağladık.
- Denizli Kadın Platformu’nda yurtdışında otizm ve engellilik alanındaki iyi örnekler anlatıldı.
- Türkiye Alzheimer Derneği Denizli Şubesi’nde otizm, engellik ve farkındalık semineri yapıldı.
- Eşit Hakları İzleme Derneği’nin bütün Türkiye’den yerel gazetecilere yönelik gerçekleştirdiği Hak Temelli Habercilik Çalıştayı’nda Hak Temelli Engelli Haberciliği Atölyesi düzenledik.
- Hayat Birlikte Güzel Kapsayıcı Eğitim Semineri yapıldı ve Mikro-fon projesi kapsamında sanat atölyelerinde üretilen eserler sergilendi.
- DOD 3. Olağan Genel Kurul Toplantısı yapıldı.
- Birlikte Yerel STK’lar Kurumsal Hibe Destek Programı’nı tamamladık.
- DOD Yönetişim Rehberi ve DOD İletişim Anayasası hazırladı.
- Kurumsal hibe destek projesi Haklara Destek Programı’na kabul edildik.
- Etkiniz ve GEKA’ya yaptığımız proje başvurularımız kabul edildi.
- Otizmli çocukların ve tipik gelişim gösteren akranlarının katıldığı 4 atölye gerçekleştirildi.
- COVİD19 nedeniyle gelir kaybına uğrayan 160 aileye gıda ve kıyafet kartı ulaştırıldı.
- 29 aileye eğitsel destek ve aile danışmanlığı desteği verildi.
- Bir Şehir Hayali Atölyesi’ni üyesi olduğumuz Denge ve Denetleme Ağı için Denizli’de gerçekleştirdik.
- Yerel televizyoda 8 canlı yayına katıldık.
- Medyascope ve STGM tarafından düzenlenen iki yayında, bir TV ana haber bülteninde, iki radyo programda yer aldık.
- 62 internet sitesinde haberimiz çıktı.
- DOD’un Penceresi yayınları başladı.
- İyilik Kazansın Platformu’na başvurumuz kabul edildi.
- Çocuğa Karşı Şiddeti Önlemek İçin Ortaklık Ağı’na üye olduk.
- Uluslararası bir ağ olan Autism Europe üyelik başvurumuz kabul edildi.
